نگاهی به پژو روآ و تاریخچه‌ی آن

بد نیست در ابتدا نگاهی به تاریخچه‌ی این خودرو داشته باشیم. برای پر شدن حد فاصل پیکان و پژو که تنها محصولات ایران‌خودرو در دهه‌ی هفتاد بودند، این دو محصول با هم تلفیق شدند. ابتدا این امر به این صورت انجام گرفت: بدنه‌ی پیکان با موتور پژو ۵۰۴، به‌خاطرهمین این محصول با نامی تلفیقی (پیکاژو) به بازار عرضه شد که با شکست مواجه گردید.

برای بار دوم این ماجرا تکرار شد و این‌بار عکس شیوه‌ی قبلی؛ یعنی بدنه‌ی پژو ۴۰۵ بر روی قوای محرکه‌ی پیکان قرار گرفت. از آنجایی که نیرو به چرخ‌های عقب منتقل می‌شد، نام RD که تخفیف یافته از واژه‌های Rear Drive است برای آن انتخاب شد.

برای تفکیک ظاهری این دو خودرو، RD در قسمت عقب با ظاهر پیش از فیس‌لیفت پژو ۴۰۵، یعنی گونه‌ی GL آن عرضه شد که دارای چراغ‌های کشیده‌تری بود و یک قطعه‌ی پلاستیکیِ مشکی رنگ فاصله‌ی بین دو چراغ را پر می‌کرد.

البته در اوایل کار، تشخیص کشیده‌تر بودن چراغ‌ها برای همگان ممکن نبود. تلاش بر این بود که RD پژویی ارزان قیمت باشد، به‌همین‌دلیل رنگ‌هایی برای بدنه‌ی آن انتخاب شد که همگی از نوع روغنی بود و شامل پنج رنگ سفید، صورتی، آبی، سبز، و قهوه‌ای می‌شد.

پس از آن، گونه‌ی کاربراتوری جای خود را به مدل انژکتوری داد که با نام RD.i شناخته شد. پس از آن نیز گونه‌ی RDX که در آن دیگر از سپرهای رنگی خبری نبود به بازار عرضه شد و گونه‌ی بعدی نیز در سال ۱۳۸۵ ارائه شد. برای اینکه این محصول نسبت به مدل‌های پیشین، مشتری پسندتر باشد، تا جایی که امکان داشت از نظرات آنان استفاده شد؛ به‌عنوان مثال برای انتخاب نام این محصول در رسانه‌ها فراخوانی اعلام شد که مورد استقبال قرار گرفت و مشتریان نظرات خود را ارسال کردند. سپس از میان نام‌هایی که پیشنهاد شده بود، «روآ» را برگزیدند. البته برای تقدیر از کسی که این نام را پیشنهاد کرده بود، یک دستگاه از همان محصول (روآ) به وی اهدا شد.

مواردی که در تبلیغات برای ایران‌خودرو قدرت مانور ایجاد کرده بود در وهله‌ی نخست پیشرانه‌ی آن بود که با کد OHV شناخته می‌شود. تغییراتی که مهندسان شرکت روی این پیشرانه ایجاد کرده بودند باعث تقویت ۲۰ اسب بخاری آن نسبت به موتور RDi بود که با توجه به قدرت ۸۰ اسبی که در سری جدید پیشرانه موجود بود، می‌توانستیم بر افزایش قدرت ۳۳ درصدی آن تکیه کنیم. نکته‌ی حائز اهمیت این بود که ایران‌خودرو با اعمال این تغییرات توانست به استاندارد آلایندگی یورو ۲ که در آن زمان استاندارد روز کشور بود، دست یابد.

رنگ متالیک بدنه به صورت انتخابی، کمربندهای پیش‌کِشنده‌ی سه‌نقطه‌ای، ترمزهای دیسکی جلو، و کولر نیز از دیگر مواردی بودند که برای ایران‌خودرو قابلیت مانور تبلیغاتی ایجاد می‌کردند. هرچند کولر در امکانات RDi نیز به چشم می‌خورد، اما نکته‌ای که ما نیز به آن اذعان داشتیم این بود که به‌خاطر ضعف پیشرانه، عملاً کولر پاسخ‌گو نبود.

یک نکته‌ی مثبت دیگر در مورد روآ وجود داشت و آن عرضه‌ی محصول به صورت دوگانه‌سوز بود، ولی مشکل اینجا بود که روآ در حالت گازسوز ۱۲ اسب بخار افت توان داشت.

این خودرو یک صندوق ۴۷۰ لیتری منهای فضایی که زاپاس اشغال کرده بود را در اختیار مشتریان قرار می‌داد. البته دلیل اشغال فضا توسط زاپاس، دیفرانسیل عقب بودن خودرو بود و این موضوع توانایی سازنده را برای ایجاد فضایی در زیر صندوق محدود می‌کرد.

تمامی مواردی که ذکر شد باعث شد در آن زمان آن‌گونه که انتظار می‌رفت شعار «روآ برای همه» نمود شایسته‌ای پیدا نکند. طی مدتی که روآ تولید می‌شد، این خودرو توانست در رده‌بندی کیفی همواره حداقل یک پله بالاتر از پراید ظاهر شود، ضمن اینکه محصول به دلایلی چون افزایش کیفیت، جادار بودن داخل کابین، راحتی سرنشینان، استحکام، و قیمت مناسب، موفق شد وارد ناوگان حمل و نقل عمومی کشور شود.

ایران‌خودرو در سال‌های ۸۵ تا ۸۸ با تلاش کارشناسان و مهندسانش توانست نسخه‌ی بهینه‌سازی شده‌ی این محصول را طراحی و به تولید برساند و گونه‌ی جدید را با عنوان «روآی سال» و کد G2 معرفی کند. در این محصول، نسل جدید موتور OHV با تغییرات گسترده‌ای روی آن ارائه شد.  مهندسان با افزایش حجم موتور به ۱۷۰۰ سی‌سی توانستند پیشرانه را ۸ اسب بخار نسبت به نسل قبلی‌اش قوی‌تر کنند؛ یعنی موتور روآ دوباره ۱۰ درصد قوی‌تر شد، همچنین با افزایش نسبت تراکم از ۹.۵:۱ به ۱۰.۸:۱ و تغییر آلیاژهای به‌کار رفته، موتور پایه‌گازسوز شد تا مشکل افت توان در حالت گازسوز از بین برود.

سازنده با نصب سیستم پاشش سوخت چندنقطه‌ای و نصب کنیستر موفق شد به استاندارد آلایندگی یورو سه دست یابد. بهبودهایی که در این نسل از پیشرانه‌ی OHV در روآ ایجاد شد، شامل کاهش ۱.۳ ثانیه‌ای دست‌یابی به شتاب صفر تا ۱۰۰ و افزایش ۱۲ کیلومتری حداکثر سرعت نسبت به نمونه‌ی قبلی بود. علاوه‌براین‌ها در این نسل، مصرف سوخت ماشین دو درصد کاهش یافته بود.

ایران‌خودرو ایزولاسیون روآ را کمی بیشتر از قبل ارتفا دادند مسئله‌ی ورود صدای موتور به کابین کاهش یابد. تغییرات دیگر در مشخصات فنی روآ شامل تغییر صفحه کلاچ از نوع تک صفحه‌ای خشک به تک صفحه‌ای پژویی که در عملکرد گیربکس واقعاً تأثیر مثبتی ایجاد کرد، دو تکه کردن میل گاردان و تجهیز آن به مفاصل سرعت ثابت، و استفاده از پوسته‌ی رفع صدا در دیفرانسیل عقب می‌شود. برای دست‌یابی به استانداردهای کشور، تغییراتی نیز در سیستم ترمز روآ ایجاد شد و با تقویت آن‌ها، امکان نصب سیستم ضد قفل نیز فراهم شد.

در ظاهر روآ نیز تغییراتی به‌وجود آمد. حقیقت این است که آن قطعه‌ی پلاستیکی مشکی رنگ بین چراغ‌های عقب واقعاً کسل‌کننده شده بود؛ به‌همین‌منظور با تغییر این قسمت به طرح D73، با یک تیر دو نشان مورد هدف قرار گرفت. اول اینکه آن ظاهر قدیمی را تغییر داد و دوم اینکه با مشترک شدن این قسمت از بدنه با پژو ۴۰۵ و بالا بردن تیراژ تولید، هزینه‌های تولید تا حدودی کاهش یافت. البته برای تشخیص روآ از ۴۰۵ یک قطعه‌ی شب‌رنگ قرمز به در صندوق اضافه شد، اما این قطعه با استقبال زیادی روبه‌رو نشد و بیشتر مشتریانی که روآی خود را تحویل می‌گرفتند این قطعه را از بدنه‌ی خودرویشان جدا می‌کردند.

در این مدل همچنین از جلوپنجره‌ی ۴۰۵ استفاده شد، اما برای تشخیص محصول همچنان سپرها بدون رنگ باقی ماند. تغییر دیگری که در ظاهر خودرو اعمال شد تغییر سایز رینگ از ۱۳ به ۱۴ و تغییر پهنای آن از ۱۶۵ به ۱۸۵ میلی‌متر بود که باعث بهبود چسبندگی و پایداری خودرو به سطح جاده شد.

امکانات مهمی که در روآی سال عرضه شده بود عبارت بود از: سیستم صوتی MP3، فرمان هیدرولیک، کولر، سیستم ضد سرقت، و... .

دستِ آخر هم در ساعت یک بعد از ظهر هشتم آذرماه ۱۳۸۸ بخش‌نامه‌ی معرفی آن به نمایندگی‌های فروش ابلاغ شد.

محمدعلی ملاعبدالهی، هفته‌نامه‌ی ایران‌خودرو، ۲۳ بهمن ۱۳۸۹.